De vergeten Roma, deel 4

Fotografie: Joakim Eskildsen. Bericht: De vergeten Roma, deel 1. www.andergriekenland.nlDe Griekse overheid lijkt het belang van een verbetering van de situatie van de Roma niet echt in te zien. In de periode voor de laatste landelijke verkiezingen in 2007 werd er door de beide grote partijen een voorzichtige poging gedaan stemmen onder de Roma te vergaren. De beroemde zigeuner-muzikant Vassilis Paiteris werd aangetrokken om de campagne van de Nea Demokratia van Kostas Karamanlis bij te staan. Paiteris kreeg al eerder de rol van adviseur inzake Roma-kwesties en werd zelfs op de kandidatenlijst voor het parlement geplaatst. Partijleider Papandreou van de grootste oppositiepartij Pasok bezocht in die periode het zigeunerdorp Gounou bij de stad Thessaloniki, nog leunend op het feit dat het modeldorp met 250 huisjes, een creche en een ziekenhuis in de Pasok-regeerperiode tot stand was gekomen.

De minuscule charme-offensieven van de grote partijen hebben waarschijnlijk weinig effect. Alhoewel de Roma in principe een grote deel van het electoraat vertegenwoordigen, gaan weinig Roma naar de stembus, zo blijkt uit onderzoek. Dat heeft veel te maken met het feit dat velen – zoals gezegd -nergens staan ingeschreven, en dientengevolge geen stemrecht hebben. Electoraal zijn de Roma dus, ondanks de grootte van hun groep, niet echt interessant.

Teveel aandacht schenken aan Roma is voor de gevestigde partijen electoraal ook niet handig. De Roma liggen slecht bij een groot deel van de rest van de bevolking. De gemiddelde Griek wil misschien nog wel wat fruit kopen uit de pick-up van de rondreizende zigeuner, of een muntstukje gooien in de uitgestoken hand van de bedelende zigeuner op het Syntagmaplein, maar verder reikt het contact tussen Roma en niet-Roma doorgaans niet. Veel Grieken kijken neer op de Roma, en gyftos, het Griekse woord voor zigeuner, is een veelgebruikt scheldwoord. Een gyftos is in het Griekse taalgebruik een synoniem voor een vuil, armoedig en crimineel persoon.
Met behulp van verschillende Europese fondsen en onder internationale druk, zette de Griekse overheid een tiental jaren geleden een nationaal project op. Het National Policy Framework in Favour of Greek Gypsies was bedoeld om de leefomstandigheden en integratie in de maatschappij te verbeteren. Een van de meer concrete doelstellingen was een huis voor iedere Roma binnen een periode van 3 jaar. Er kwam weinig van de plannen terecht en waar het geld precies aan is besteed, kan niemand goed uitleggen.

In mei 2001 maakte de regering een nieuw programma bekend. Vol trots werd het ambitieuze Integrated Action Plan for the Roma gepresenteerd, waarbij niet alleen huizen werden beloofd, maar dit keer ook veel aandacht werd geschonken aan medische zorg en onderwijs. Ook van dit prachtige plan, dat 300 miljoen zou kosten, is weinig meer vernomen. Wel zijn de zes jaar verstreken en lijkt het geld op. Het laatste plan dateert van 2002 en kwam uit de koker van de toenmalige nieuwe regering, de regering Simitis. Voor een periode van 7 jaar (de jaren 2002-2008) is een bedrag van 374 miljoen euro vrijgemaakt. Op papier lijkt er dus wel een en ander te gebeuren, maar de concrete resultaten van bovengenoemde grootscheepse beleidsplannen zijn grotendeels onzichtbaar.

8 mei 2009