Vanavond zingt Liesbeth List ter gelegenheid van de 4 mei-herdenking de liederen van de Mauthausen-cyclus. Het concert vindt plaats in de Grote Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam. Tegelijkertijd is dezelfde muziek en een interview met List te beluisteren op Radio 2.
De Mauthausen-cyclus is wereldberoemd, met name vanwege het feit dat de naam van Mikis Theodorakis ermee is verbonden; hij heeft de muziek geschreven. Minder bekend is dat ook de Griekse geschiedenis is verbonden met vernietigingskamp Mauthausen en de jodenvervolging.
De gebrekkige aandacht voor de Griekse joden is nogal bijzonder, met name als je bedenkt dat weinig Europese landen tijdens de Tweede Wereldoorlog zo’n groot aandeel van hun Joodse bevolking hebben verloren als Griekenland: bijna 90%.
Het hardst getroffen werd Thessaloniki: in deze stad woonde het overgrote deel van de Griekse Joden, maar van de 56.000 inwoners, waren er na de oorlog nog maar 1000 in leven. Hero Hokwerda publiceerde een paar jaar geleden een bloemlezing van Griekse verhalen en gedichten van Griekse joden, waarmee hij deze voor velen onbekende bladzijde in de Griekse geschiedenis wat meer onder de aandacht bracht.
Een van de weinige Griekse overlevenden was Iakovos Kambanellis, een joods-Griekse schrijver afkomstig van Naxos. Hij werd in 1942 door de Gestapo gearresteerd en belandde in vernietigingskamp Mauthausen. Als één van weinigen overleefde hij dit kamp. Hij werd in mei 1945 bevrijd en keerde terug naar Griekenland. 20 jaar later publiceerde hij het boek Mauthausen. De gedichten in dit boek werden door Theodorakis op muziek gezet en vormen de basis voor de Mauthausen-cyclus. In Nederland was Lennart Nijgh degene die de liederen vertaalde en Liesbeth List zong ze, voor het eerst in 1968. Sindsdien zingt List de liederen ieder jaar op 4 mei, al 40 jaar lang.
4 mei 2008