Film “O gios tou filaka”

Foto: filmposter Ο γιος του φύλακα. Bericht: Grieks filmfestival in Delft. www.andergriekenland.nlVorige week schreef ik over het Griekse filmfestival dat in Filmhuis Lumen in Delft zou plaatsvinden. Ik schreef ook dat ik vanwege de thematiek en de plek waar de film zich afspeelt (het zuidelijk deel van het Pindos-gebergte), vooral uitkeek naar O gios tou filaka, de debuutfilm van Dimitris Koutsiabassakos.
Het verhaal van de film begint een tikkeltje ongeloofwaardig. We zien de televisiejournalist Markos in de stad Trikala een scene opnemen voor zijn candid camera programma. Hij legt voor de grap een tas met daarin een pistool op een bankje in de stad. Vervolgens filmt en registeert hij de reacties van voorbijgangers. Plotseling komt er een man – met een zwart lammetje dat achter hem aan huppelt – die het pistool meeneemt en verdwijnt. Dat levert een prachtige scene (en de foto op de filmposter) op van de bewuste man op een gele motor, met het zwarte lam in de zijspan.
Markos raakt in paniek (het pistool heeft hij stiekem van zijn vader ingepikt), maar hoort op de redactie van het televisiestation dat de bewuste man naar hem op zoek is, en inmiddels is teruggekeerd naar het dorp Pachtouri in het Pindos-gebergte. Dat blijkt ook het geboortedorp van Markos’ moeder te zijn. Markos reist de man na en vindt hem in het afgelegen besneeuwde bergdorpje. Zijn naam is Elias. Hij wil het pistool pas teruggeven als Markos hem helpt een probleem in het dorp op te lossen.

In feite is deze eigenaardige verhaallijn een kapstok waar de regisseur allerlei hedendaagse maatschappelijke thema’s aan ophangt. We zien de problematiek van de leegloop van de bergdorpen: in Pachtouri woont nog maar een handvol mensen. We zien de mannelijke inwoner van zo’n bergdorp die een jonge Albanese vrouw trouwt: hij, de filakas (degene die het dorp bewaakt en de sleutels beheert), heeft net als al die anderen het besluit genomen het dorp te verlaten en met haar een nieuw leven in Trikala te beginnen. We zien de jongere generatie die uit angst voor de grote stad in het dorp wil achterblijven, maar zich ook realiseert dat daar amper een toekomst ligt: in dit geval de zoon Elias, de gios tou filaka (zoon van de bewaker). We zien de andere, oudere, bewoners die zich in de steek gelaten voelen door degenen die vertrekken en bang zijn achter te blijven.
Dan is er nog de doofstomme broer die al decennialang brieven schrijft aan koning Constantijn, maar nooit antwoord krijgt. Deze broer zorgt voor een prachtig en tegelijkertijd triest einde van de film. Als de postbode hem uiteindelijk na al die jaren post brengt van koning Constantijn (in scene gezet door de journalist Markos), en hij verheugd het dorp in rent, realiseert hij zich plotseling bij de aanblik van dat lege dorp dat daar niemand meer woont aan wie hij het nieuws kan vertellen. Hij is de laatste inwoner.

5 november 2008