Griekse saffraan: Krokus Kozani

Foto: Krokus Kozani. Bron: kopiiste.org. Bericht: Griekse saffraan, Krkos Kozani. www.andergriekenland,nlIeder najaar verandert het Griekse departement Kozani in een geweldige uitgestrekte paarse bloemenzee. Honderdduizenden krokussen vrolijken de velden rond de dorpen in de regio in de provincie Macedonië op. De crocus savitus wordt echter niet geteeld voor de bloemenpracht, maar voor de minuscule draadjes in de bloem. Uit de top van de stamper, het vrouwelijk deel van de bloem, wordt namelijk saffraan gewonnen.

Saffraan wordt al eeuwenlang in de keukens van het Midden-Oosten en het Middellands-Zeegebied gebruikt bij het kruiden en kleuren van gerechten. Het wordt verwerkt in rijst, gebruikt in kipgerechten, als ingredrient voor pasta’s en zelfs desserts worden verrijkt met saffraan. De onvoorstelbare sterke kleur- en smaakstof geeft een specifiek aroma en de bekende kleur aan deze gerechten.
De krokus-boeren in Kozani verbouwen al eeuwenlang krokussen. Sinds 1971 hebben ze zich verenigt in een coöperatie die is gevestigd in het dorpje Krokos. De coöperatie omvat zo’n 1500 boeren uit een veertigtal dorpen. Ze bewerken samen een gebied van ongeveer 1000 hectare. De oogst wordt inmiddels wereldwijd geëxporteerd.
Sinds een jaar of 10 is er zelfs sprake van een echte Europese streeknaamerkenning. In 1998 verleende de Europese Commissie namelijk een PDO (Protected Designation of Origin) aan hun produkt. Dit systeem hanteert de Europese Unie sinds 1992 om lokale culinaire produkten te promoten en te beschermen. Sinds de streeknaamerkenning schaart de Kozani-saffraan zich tussen de Franse champagne, de Italiaanse parmaham en de (sinds enkele jaren) Griekse feta.

Wie denkt dat de krokusboeren sindsdien rijk zijn geworden van de duurste specerij ter wereld, heeft het mis. De meesten kunnen niet leven van de oogst, maar hebben noodgedwongen nog een baan ernaast. De belangrijkste reden daarvoor is dat er voor een kilo saffraan ongeveer 150.000 krokussen nodig zijn. Bedenk daarnaast dat de oogst en het sorteer- en droogproces voor een groot deel handmatig plaatsvinden, en je kunt berekenen dat de meeste krokusboeren niet van de bloementeelt kunnen leven.

12 oktober 2008