De Europese Commissie zit Griekenland al jaren op de huid vanwege de vele illegale stortplaatsen in het land. De vele adviezen, ingebrekestellingen, waarschuwingen en veroordelingen van Brusselse zijde hebben er een paar jaar geleden, in 2005, toe geleid dat de Europese Commissie Griekenland op heeft gedragen alle illegale stortplaatsen uiterlijk in 2007 te sluiten. De Griekse overheid liet destijds plichtsgetrouw weten dat er eind 2008 geen illegale of ongecontroleerde stortplaatsen meer te vinden zouden zijn. Premier Karamanlis informeerde de pers in de zomer van 2007 al over het feit dat Griekenland binnen afzienbare tijd geen aanmaningen en boetes meer te vrezen zou hebben. Alles op het terrein van milieu, inclusief de afvalproblematiek, zou in zijn land spoedig uitstekend geregeld zijn.
Afgelopen zomer schreef ik in mijn bericht ‘De Europese wassen neus’ dat de commissie in juni poolshoogte had genomen. Afgevaardigden van de Europese Commissie hadden Griekenland bezocht om te bekijken of de overheid al vorderingen had gemaakt met het opruimen en sluiten van illegale stortplaatsen. Dat bezoek was waarschijnlijk deels bedoeld om de Grieken tot spoed te manen. Een controle tussentijds leidt er meestal toe dat je beter je best doet en het niet laat aankomen op het laatste moment. En het leek menens. De Europese Commissie had inmiddels namelijk een boete opgelegd. Vanaf 1 januari zou een dwangsom van 34.000 euro per dag per stortplaats gelden. De commissie was daarbij uitgegaan van een lijst van 1555 lokaties. Een snelle rekensom leerde dat het zou gaan om meer dan 50 miljoen euro per dag!
In november 2008 nam de Europese Commissie opnieuw een kijkje. Toen bleek dat er van het totale aantal van 2974 lokaties inmiddels 1454 gesloten waren. Nieuwe aantallen waren dat voor mij. 2974 is bijna een verdubbeling van de oorspronkelijke 1555.
Begin februari ging ik opnieuw op zoek naar informatie. Waren inmiddels alle stortplaatsen gesloten? Of had Griekenland inmiddels een dwangsom bereikt van 30 dagen maal (iets meer dan) 50 miljoen euro en was het land inmiddels failliet? Of zou de werkelijkheid in het midden liggen, de helft van de stortplaatsen gesloten zijn maar ook een enorme boete zijn opgelegd?
Deze week werd ik bediend in mijn behoefte tot informatie. De Griekse overheid heeft laten weten dat er nu op dit moment nog maar 400 illegale stortplaatsen in het land bestaan. Volgens de cijfers van het ministerie waren er afgelopen zomer nog 2108 stortplaatsen. 1698 zijn er inmiddels gesloten. Daarmee is het streefcijfer van 1555 te sluiten stortplaatsen gehaald, zo zei minister Athanassios Nakos. En daarmee kan Griekenland de enorme boetes van de Europese Commissie voorkomen, was het verhaal.
Ik ben inmiddels de tel kwijtgeraakt. Als er 1698 zijn gesloten, zijn er – op basis van de cijfers van afgelopen zomer – meer gesloten dan er überhaupt bestonden. En dan is er nu dus geen enkele stortplaats meer te vinden. Als er 1698 zijn gesloten, maar nog steeds 400 bestaan, was het cijfer van afgelopen zomer niet correct, en was de werkelijkheid veel erger dan destijds geschetst. Maar als de cijfers van november kloppen, zijn er nu nog steeds bijna 1300 illegale stortplaatsen te vinden. En zo kan ik nog even doorgaan. Zolang het exacte aantal niet bekend is, en er iedere keer andere aantallen de wereld in worden gebracht, kan er ook geen echte controle plaatsvinden. Iemand die de regels aan zijn laars lapt, heeft er vanzelfsprekend baat bij dat er chaos wordt gecreëerd. Het doet me denken aan het spel dat eens in de zoveel jaar weer opduikt en ‘balletje balletje’ wordt genoemd. Niet voor niets kennen ook de Grieken dit straatspel, weliswaar onder de naam ‘papas’.
26 februari 2009