Recentelijk heeft het Griekse parlement besloten de sterfdag van Lord Byron, 19 april, uit te roepen tot nationale feestdag.
Byron had in 1809 – tijdens de Grand Tour die hij met zijn vriend John Cam Hobhouse maakte – zijn hart verloren aan Griekenland, dat toen nog deel uitmaakte van het Ottomaanse rijk. Als Philhellenen hem meer dan 10 jaar later benaderen om zich namens het London Greek Committee in te zetten voor de Griekse onafhankelijkheid, twijfelt hij dan ook niet lang. Op 4 januari 1824 zet hij voet aan wal in Missolonghi. Hij ziet voor zichzelf een actieve rol weggelegd, maar de commissie wil vooral gebruik maken van de publieke waarde van zijn naam. Zijn inzet voor de Griekse onafhanklijkheid trekt internationale aandacht en het legioen aan buitenlandse philhellenen breidt zich uit. Lang zal Byron’s bijdrage helaas niet duren; in februari wordt hij ziek en op 19 april 1824 blaast hij zijn laatste adem uit.
Ondanks de geringe bijdrage aan het einde van de Ottomaanse heerschappij, is Byron uitgegroeid tot een symbool in Griekenland. Verspreid over het land vinden we Byron-straten, pleinen en monumenten. In Missolonghi is een Byron-studiecentrum, waar ieder jaar een grote conferentie plaatsvindt. In vele musea vinden we parafernalia van de philhelleen. Een groot aantal Grieken heeft zelfs de voornaam Byron gekregen; een naam die overigens als ‘Viron’ wordt uitgesproken.
En nu is er dan een nieuwe nationale feestdag, op de dag van zijn overlijden in Messolonghi. Het moet een dag worden waarop de Griekse cultuur wordt geëerd. Byron’s centrale plaats daarbij heeft hij te danken aan zijn rotsvaste geloof in de democratische waarden en het Hellenisme, aldus de autoriteiten. Ik vind het prachtig, lees al jaren van en over Byron, ben in Missolonghi op zoek gegaan naar zijn hart, fotografeer alle Griekse Byron-monumenten die ik op mijn pad tegenkom, maar vraag me ook af hoe een dergelijke beslissing wordt genomen? Is de persoon van Byron in dit verhaal het belangrijkste? Of zocht de Griekse overheid naar een manier om het nationale bewustzijn te versterken? Vond men een extra dag in het jaar – naast de onafhankelijkheidsdag op 25 maart en de Ochi-dag op 28 oktober – nodig om de Griekse identiteit een extra impuls te geven? Tenslotte werd Byron 150 geleden ook al ingezet bij de constructie van het Grieks nationaal verleden, ter versterking van de natie-staat.
24 november 2008