Mogelijke verkoop van Grieks staatsbezit

BNR Nieuwsradio zond gistermiddag een debat uit over de vraag of het verstandig is voor Griekenland om over te gaan op privatisering van staatsbezit als oplossing voor de economische crisis. Een redacteur belde mij vlak daarvoor met de vraag of ik een bijdrage wilde leveren en mee wilde doen aan het debat. Helaas, ik stond net op dat moment in de supermarkt Le Clerc in het dorpje Apt, te twijfelen tussen de enorme hoeveelheden verschillende rosé uit de Provence.

Het is bizar om te zien hoe het onderwerp ‘Griekse crisis’ zich het afgelopen jaar heeft ontwikkeld, bedacht ik op weg van de supermarkt naar het vakantiehuis even verderop. Het is vooral vreemd om te zien met welke traagheid de Grieken en de andere Europese landen zich sinds najaar 2009 hebben gerealiseerd wat de consequenties zijn van de enorme malaise. Anderhalf jaar geleden nog zei premier Papandreou dat de Grieken geen hulp nodig hadden en hun financiële malaise zelf konden oplossen. Een paar maanden later al werd bekend dat het land 110 miljard zou gaan lenen, ter beschikking gesteld door de Europese Unie. Europa was in rep en roer. “Waarom moet ik betalen voor het verkwistende gedrag van de Grieken?” riepen velen.
Niet lang daarna werd het relatief rustig. Griekenland had geld geleend, nam forse bezuinigingsmaatregelen, zou zijn zaakjes weer op orde krijgen en geleidelijk aan terugbetalen. Dat leken velen te denken.

Griekse kranten en televisie lieten een ander beeld zien. Mensen gingen de straat op. Niet alleen de in zwart gekleden anarchisten – die vaker in opstand komen – maar deze keer waren het brandweermannen, middenstanders, huisvrouwen, kantoorklerken, onderwijzers, gepensioneerden en studenten. De gewone Griek, die het nooit breed heeft gehad, nu op allerlei manieren wordt gekort en zijn stem laat horen. Op een inkomen van 600 euro per maand kan namelijk niet echt worden bezuinigd. Niet alleen werd er veelvuldig gedemonstreerd, ook ontstond er een protestbeweging onder de naam Dhen plirono (“ik betaal niet”) die nog iedere dag groeit. Nieuwsitems laten keurige vrouwen in mantelpak zien, op weg naar hun kantoor, die de slagbomen bij de tolpoorten van de rondweg bij Athene omzeilen of omhoog tillen en de bekeuringen in de papierversnipperaar gooien. Burgerlijke ongehoorzaamheid die zich iedere dag uitbreidt en trekjes begint te vertonen van een volksopstand.

Ondertussen is gebleken dat de eerste betalingen uitblijven; de Griekse overheid kan de schulden nu al niet afbetalen. Maar er is een nieuwe oplossing: privatisering. Het Duitse CDU-lid Josef Schlarmann en FDP-lid Frank Schaeffler hebben het al eerder geroepen: Griekenland zou een paar eilanden moeten verkopen. Die uitspraken leidden tot woede onder Grieken en internationale Griekofielen.
Nu is premier Papandreou ook zelf tot de slotsom gekomen dat de verkopen van staatseigendom een onvermijdelijke oplossing is. Het gaat daarbij om onder meer havens, lokale vliegvelden, de spoorwegen (OSE), de post (OTE), waterbedrijven en vastgoed. In een interview dat de Italiaanse krant Corriere della Sera afgelopen zaterdag publiceerde, werd het plan summier uit de doeken gedaan. En gisteren was het onderwerp van gesprek tijdens de bijeenkomst in Brussel van alle Europese Ministers van Financiën. Papandreou benadrukte in de Italiaanse krant dat het hierbij niet gaat om eilanden en kunstschatten. Verkoop of verpanding daarvan zou een grote belediging zijn voor het Griekse volk, zo stelde hij.

Het zal mij benieuwen. Op het lijstje staan ook de faciliteiten die tot stand zijn gekomen bij de voorbereiding van de Olympische Spelen van 2004. Hotels, sporthallen, zwembaden, winkels en stranden zouden ook verkocht kunnen worden. Maar hoe groot is de stap dan nog van de verkoop van dit stukje Attica naar het kopen van een aandeel in een eiland of archeologisch bezienswaardigheid?

17 mei 2011