François Pouqueville- Travels in Epirus, Albania, Macedonia and Thessaly

Foto: schilderij François Pouqueville. Bron: wikipedia. Bericht: François Pouqueville- Travels in Epirus, Albania, Macedonia and Thessaly. www.andergriekenland.nlZonen van rijke Britse families waren in de 18e eeuw in feite de eerste toeristen die naar Griekenland trokken. Zij maakten in die periode een vaak maandenlange reis naar het vasteland van Europa, waarbij Italië en Griekenland centraal stonden. Deze Grand Tour was vooral bedoeld als onderdeel van de opvoeding en scholing van jonge mannen en richtte zich dan ook voornamelijk op de antieke oudheid en de restanten die daarvan te vinden waren in plaatsen als Olympia, Athene, Sparta en Delphi. Weinigen hadden oog voor het Griekse leven van die tijd. Sterker nog, velen waren zwaar teleurgesteld te zien dat de Grieken die ze ontmoetten, niets weg hadden van de marmeren bustes van gespierde helden als Perikles. Dat we dit nu weten, hebben we te danken aan het gelukkige feit dat een aantal van hen een boek schreef over deze Grand Tour.

Pas in de loop van de 19e eeuw werd Griekenland (dat toen nog deel uitmaakte van het Ottomaanse rijk) bezocht door Britten, Fransen of Duitsers die wel oog hadden voor het Griekse volk zoals dat bijna 2000 jaar na Perikles leefde. Ook zij hebben in sommige gevallen hun reizen vastgelegd in dagboeken en reisbeschrijvingen, en deze verschillen sterk van de boeken van hun romantische 18e eeuwse voorgangers.

Eén van de meest bekende is François Pouqueville, geboren in 1770. Zijn leven had een bijzonder verloop. Hij maakte deel uit van de Franse expeditie in 1798 naar Egypte, maar werd op de terugreis opgepakt en achtereenvolgens in Navarino, Tripolitza en Istanbul vastgehouden. Vanwege zijn medische achtergrond werkte hij een tijdje als arts voor het Ottomaanse regime, hetgeen hem ook het privilege gaf om te reizen. Na zijn vrijlating in 1801 en terugkeer naar Frankrijk werd hij vanwege zijn kennis van de Griekse taal en cultuur door het Napoleontisch regime tot consul-generaal in Ioannina en later in Patras benoemd. Pouqueville keerde uiteindelijk terug naar Frankrijk toen de Griekse onafhankelijkheidsstrijd in volle gang was.

De Fransman publiceerde vanaf 1805 meerdere boeken over zijn reizen door Griekenland. Vandaag las ik zijn Travels in Epirus, Albania, Macedonia, and Thessaly, dat werd gepubliceerd in 1820. Het boek is een amalgaam van landschapsbeschrijvingen, verhalen over leefwijze van de plaatselijke bevolking, politieke observaties, uitleg over de Griekse en Turkse naamgeving van dorpen en steden, beschrijvingen van het eten en de wijn, maar ook de ontberingen van zijn eigen reizen. Hij heeft ook wel oog voor de antieke overblijfselen en refereert aan oud-Griekse schrijvers en dichters, maar schrijft vooral over alle aspecten van het Griekse leven van die tijd. Iemand die geïnteresseerd was in het ‘Ander Griekenland’, zou je kunnen zeggen. Vreemd genoeg is op sommige pagina’s niet eens te merken dat dit boek al 189 jaar oud is en zijn aspecten van zijn verhalen herkenbaar voor de reiziger anno 2009.
Ik besluit op zoek te gaan naar de andere werken van de consul. Het Franstalige Voyage de la Grece is in 2008 opnieuw uitgebracht en te koop. En voor maar liefst 3800 euro kun je via het Duitse antiquariaat Schwarzfischer in het bezit komen van de eerste druk van dit werk.

15 augustus 2009