Op 16 maart schreef ik op deze website over de Amerikaanse schrijver Kevin Andrews. Hij kwam in 1947 voor het eerst naar Athene en schreef één van de beste reisboeken over Griekenland die ik ken: The Flight of Ikaros. Ik eindigde mijn blog met de woorden “helaas kwam hij vroegtijdig aan zijn einde; hij verdronk op 1 september 1989 tijdens het zwemmen bij het eiland Kythira”.
Een maand geleden kocht ik in Athene het boek Greek Unorthodox: Bande A Part and A Farewell to Ikaros. Het is geschreven door Elizabeth Boleman-Herring. Zij schreef in de jaren ’80 columns voor de Engelstalige krant The Athenian. Die columns zijn nu gebundeld en vormen het eerste deel van het boek: Greek Unorthodox Bande A Part. Het tweede deel, A Farewell to Ikaros, is de reden voor mijn aankoop. Boleman Herring blijkt de geliefde van Kevin Andrews te zijn geweest in het laatste jaar van zijn leven en was bij hem op de dag van zijn dood op Kythira.
15 jaar na de gebeurtenis schrijft ze voor het eerst over hem, over hun relatie en over die fatale dag.
De schrijfster ontmoet Andrews in november 1988 op een feestje ter ere van de publicatie van één van de boeken van Patrick Leigh Fermor. Hij is dan 64, zij 37. Andrews leidt op dat moment een teruggetrokken leven in zijn appartement in de Atheense wijk Mets, waar hij ook werkt als zilversmid. Eind augustus 1989 vertrekken de geliefden samen naar het eiland Kythira.
Op de eerste dag na aankomst onderneemt Andrews een zwemtocht naar het 5 kilometer verderop gelegen eilandje Avgo. Dit gebeurt om kwart voor 5, bij windkracht 7. Hij keert niet terug, en Boleman-Herring gaat ’s avonds laat met een plaatselijke visser in een caique op zoek. Een dag later wordt zijn lichaam gevonden.
In het boek beschrijft ze dat ze begrijpt dat mensen vraagtekens zetten bij dit ongeluk. Het was bekend dat Andrews aan epilepsie leed en zware inspanningen moest vermijden. Zoals hij zelf 40 jaar eerder in The Flight of Ikaros al schreef: “… things to avoid (some more easily than others), such as alcohol, coffee, strong tea, worry, unhappiness, uncertainty, shyness, insomnia, irregularity of meals and other habits, car-diving, rock-climbing, jaywalking, a careless attitude to sharp edges and pointed objects and some innocent things like the corners of tables, as well as a bemused posture on cliff-edges, swimming long distances out to sea,…”.
Aan het einde van zijn leven schijnt hij 5 of meer kleine aanvallen per dag te hebben gehad. Deze gegevens hebben vanaf 1989 de gemoederen – in een weliswaar kleine Angelsaksische, Philhellenistische kring – beziggehouden. Was Andrews’ zwemtocht een verkapte zelfmoord? En waarom heeft Boleman-Herring hem op die bewuste namiddag niet met alle macht tegengehouden? Boleman-Herring geeft weliswaar deels antwoord op deze vragen, maar aan het waarheidsgehalte wordt door velen getwijfeld. Zo schreef de schrijver Marc Dubin een woedende brief aan de Athens News na het verschijnen van een recensie van A Farewell To Ikaros. In de brief beschuldigde Dubin haar van extreem egocentrisme en het verdraaien van de feiten. Hij roept de lezer tot slot op, te wachten op de biografie die mogelijk helderheid verschaft. Ergens in Griekenland liggen namelijk ook nog Andrews’ ongepubliceerde dagboeken, die de periode bestrijken van 1947 tot aan zijn dood in 1989. De bevatten niet alleen meer dan 40 jaar Griekse geschiedenis, maar misschien ook een antwoord op alle vragen.
Ook is er nog een ongepubliceerd manuscript, Old Rising Sun. Boleman-Herring beschrijft in A Farewell to Ikaros hoe één van de dochters van Andrews, ‘C’ genoemd, haar in 1989 thuis bezocht en haar dwong een groot deel van deze manuscripten af te geven. Een deel van deze schat schijnt bij de Atheense Gennadeion Bibliotheek te zijn ondergebracht, een deel is waarschijnlijk nog in bezit van ‘C’.
Wellicht werpt de schrijver Roger Jinkinson in de toekomst meer licht op deze zaak. Hij heeft vorig jaar vanuit zijn woonplaats op Karpathos aangekondigd een boek te gaan schrijven over Andrews’ leven en via zijn weblog lezers met meer informatie gevraagd, contact met hem op te nemen.
30 april 2008