Al jaren was ik op zoek naar het boek Vanishing Greece. Eind jaren negentig had ik het voor het eerst zien liggen in de kleine boekwinkel in de hoofdstraat van Kardamyli op de Peloponnesos. Maar ik was te voet onderweg, trok met een rugzak door het Taygetos-gebergte. Ik had net een laatste gewichtsbesparende maatregel getroffen door mijn tweede paar bergsokken achter te laten en het handvat van mijn tandenborstel af te breken. Iedere gram telde. Het kopen van dit zware fotoboek tijdens deze bergtocht zou wel erg stom zijn geweest.
Ik dacht het boek na afloop van die tocht in Nederland nog wel ergens te kunnen vinden, maar dat lukte niet. Ook jaren later, via internet, kreeg ik het boek niet te pakken. Het was uitverkocht en tweedehands exemplaren waren onvindbaar.
Jaren later, tijdens een vakantie op Corfu, lag het boek daar ineens, tot mijn verbazing en blijdschap, in een kleine boekwinkel in Corfu-stad. Deze keer reisde ik niet met een rugzak, maar met een koffer en een huurauto, dus het boek was snel gekocht.
Het echte Griekenland op de foto.
Vanishing Greece is een boek met prachtige foto’s van de Britse fotograaf Clay Perry, gepubliceerd in 1991. In de inleiding schrijft Perry dat hij na achttien jaar reizen door Griekenland de behoefte voelde datgene vast te leggen wat verdwijnt: het essentiële Griekenland, het echte Griekenland. Sfeervolle foto’s van herders met hun kudde geiten in de bergen. Beelden van archeologische opgravingen zonder drommen mensen en zonder hekken eromheen. Monniken op Athos die het land bewerken. Veel portretten ook van mensen in traditionele beroepen: mandenvlechters, messenslijpers, hoefsmeden en koperslagers.
Het boek bestaat niet alleen uit foto’s. De bijbehorende teksten zijn geschreven door Elizabeth Boleman-Herring, een Amerikaanse journaliste, die zelf decennialang in Griekenland woonde. Zij heeft haar eigen teksten aangevuld met talloze citaten van beroemde schrijvers en dichters als Edward Lear, Nikos Kazantzakis, Lawrence Durrell, Odysseus Elytis, Yannis Ritsos en Anghelos Sikelianos.
In de woorden van Patrick Leigh Fermor.
Als kroon op het werk heeft niemand minder dan Patrick Leigh Fermor de inleiding geschreven. De schrijver Fermor, die misschien wel als geen ander het verdwijnend Griekenland kent. Hij bezocht het land voor het eerst eind jaren dertig, verkende het land intensief totdat hij er in de jaren zestig zelfs ging wonen. Hij beschrijft zijn liefde voor dit land, en de manier waarop de fotograaf Perry het heeft vastgelegd: “His pictures present a Greece of infinite variety, subtlety and depth”.
Fermor schrijft in een toelichting op de titel van het boek: “As the title warns us, there is a strond hint of sadness in this wonderful sequence. They are a last long look at Greece before many of the things that attach one to the country are swept away. Every spring, as a spiral tot the season, the bulldozer and the cement-mixer move into gear as the storks and the swallows and the house martins start building, and every autumn there are fewer eaves and roof-tiles left for next year’s return.”
Het boek is gepubliceerd in 1991. Het verdwijnend Griekenland van Perry en Fermor dateert dus van de jaren ’70 en ’80. Dat gegeven zou tot de conclusie kunnen leiden dat datgene wat we op de foto’s zien, nu, alweer meer dan dertig jaar na publicatie, inmiddels daadwerkelijk is verdwenen. Toch is dat niet zo, is mijn conclusie. Veel van de tafereeltjes op Perry’s foto’s tref je nog steeds aan als je de kustlijn de rug toekeert en de gebaande wegen verlaat. Er is misschien één uitzondering: de zigeuner met de dansende beer is daadwerkelijk verdwenen.
Meer informatie.
Wil je het boek zelf graag hebben? Zie bijvoorbeeld: www.bol.com of Vanishing Greece via Amazon
De foto’s van Clay Perry zijn ook te koop. Maar liefst twaalf foto’s uit Vanishing Greece zijn als print, in meerdere formaten, te bestellen. Kijk daarvoor op de website van de fotograaf zelf: http://clayperry.co.uk