Diep in het ruige landschap van het Tzoumerka gebergte, in het noordwesten van Griekenland, ligt het pittoreske dorpje Syrako. Met zijn stenen huizen en smalle straatjes biedt het een unieke blik in het verleden, waardoor het een geweldige bestemming is voor reizigers die op zoek zijn naar een authentiek Grieks bergdorp.
Syrako is niet gemakkelijk te bereiken. Hoewel het maar 50 kilometer van de stad Ioannina ligt, waar we deze week verblijven, kostte de autorit ons anderhalf uur. Dat heeft alles te maken met de hoogte van dit dorp, op 1150 meter hoogte op de westelijke hellingen van de berg Lakmos. Eindeloze haarspeldbochten brachten ons hoger en hoger, en dieper de bergen in. Maar het dorp is de lange rit zeker waard.
Een van de opvallendste kenmerken van Syrako is de traditionele architectuur van Epirus. Het dorp staat bekend om zijn stenen huizen die harmonieus opgaan in het landschap. Niet vaak was ik op een plek waar álles bestaat uit de kleuren grijs, groen, zandkleur en een weinig blauw: de huizen, de straten, de kozijnen, de tuinen, de omgeving, de hoge bergtoppen in de verte. Zelfs de was die her en der wappert, is bescheiden van kleur.
Ik bezocht dit dorp dertig jaar geleden, als onderdeel van een zes weken durende voettocht door het hoge Pindos-gebergte. Toen woonden er nog maar een paar mensen op deze bijna verlaten plek. Wat me vooral opvalt als ik Syrako na al die jaren weer bezoek, is de behoorlijk goede staat waarin het dorp verkeert. Er is duidelijk veel moeite gedaan om de huizen, straten en openbare gebouwen te restaureren.
De dag van ons bezoek was een zondag en het centrale plein zat vol met mensen die nu in Ioannina wonen, maar hun geboorteplaats kwamen bezoeken. Meestal gepensioneerde mensen die hun vrienden uit het dorp hartelijk begroeten, hun koffie en ouzo’s drinken, de mannen allemaal leunend op hun houten wandelstok – de klitsa, typisch voor deze regio.
De geschiedenis van Syrako gaat terug tot de 15e eeuw, een periode waarin het dorp begon te bloeien onder invloed van de Vlachen, een Latijnstalig volk dat bekend stond om hun vaardigheden op het gebied van veeteelt en handel. De inwoners werkten als herders en verdienden hun geld met de verkoop van hun melk, kaas en wol en met de productie van prachtig houtwerk, geweven tapijten en zilveren voorwerpen. Tegen het einde van de 18e eeuw telde het dorp 4000 inwoners.
Standbeelden in het dorp laten zien dat sommigen van hen beroemd werden. Kostas Kristallis (1868-1894) was schrijver en dichter. Ioannis Kolettis (1774-1847) was een politicus, hij werd ambassadeur in Parijs (1836-1843) en de eerste premier van Griekenland (1844-1847). Georgios Zalokostas (1805-1858), was een strijder tijdens de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog. Hij schreef ook gedichten.
Syrako heeft twee volksmusea. Het ene is het voormalige huis van dichter en romanschrijver Kostas Krystallis. In het museum vind je huishoudelijke voorwerpen en memorabilia van de dichter. Het andere folkloremuseum is het landhuis van Ermineia Photiadou. Het toont meubels, naald- en borduurwerk, kostuums, huishoudelijke voorwerpen en foto’s.
Natuurliefhebbers zullen Syrako zeker een paradijs vinden. Het dorp biedt een adembenemend uitzicht op de omliggende bergen en valleien, waardoor het een ideale plek is voor bergwandelingen. Populaire wandelroutes leiden naar nabijgelegen dorpen als Kalarites en door de adembenemende Arachthos kloof.
Syrako biedt een scala aan traditionele pensions en kleine hotels, vaak gevestigd in gerestaureerde historische gebouwen. Zie bijvoorbeeld:
Casa Calda Guesthouse, het traditionele herenhuis van de familie Bitsios dat werd gebouwd in 1864.
Paleo Scholio, een hotel in de oude school van het dorp.
Toen we aan het eind van de dag vertrokken, zagen we dit bord met de tekst: “Ik hou van mijn dorp en zorg ervoor”, wat het gevoel dat we deze dag hadden, precies verwoord.
